Błędy 8 użytkowanie
Błędy w czasie użytkowania
Błąd: zakładanie, że na przestrzeni wielu lat skuteczność systemu pozostaje taka sama,
Rozwój elektronicznych urządzeń zabezpieczających można chyba porównać tylko do tego co dzieje się w dziedzinie komputerów - to co było nowością wczoraj, dziś może być niezauważone wśród wielu podobnych rozwiązań. Wyjątkowo szybko więc następuje starzenie się „moralne” stosowanych elementów ochrony. Trzeba też brać pod uwagę zmniejszanie się skuteczności ochrony na skutek ciągłego zdobywania wiedzy przez przestępców i doskonalenie przez nich metod przełamywania systemów ochrony. Mamy tu podobną sytuację jak w zabezpieczeniach mechanicznych - wiele z tych zamków które dziesięć lat temu stanowiły skuteczną zaporę dziś jest pokonywanych.
Większość błędów popełnianych przez użytkowników systemów wynika z braku instrukcji co do przeciwwskazań.
Przykład - ciągły wyścig z włamywaczami
Wraz z nowymi technikami zabezpieczeń konstrukcyjno-mechanicznych których szczegóły rozwiązań są trudne do utrzymania w tajemnicy - pojawiają się równie doskonałe metody ich pokonywania.
Gdy kilkanaście lat temu wprowadzano czujki pasywne podczerwieni sądzone, że są one nie do pokonania. Bardzo szybko okazało się, że zwykłe zasłonięcie styropianem umożliwia pokonanie zabezpieczenia. Dziś już jest oferowana piąta generacja czujek pasywnych podczerwieni - czy one są już doskonałe - nie wolno tak zakładać!
Błąd: zakładanie, że zagrożenie obiektu przy zmianach w jego otoczeniu i sposobie jego użytkowania pozostaje nie zmienione.
Wzajemne powiązania między elementami ochrony (urządzenia elektroniczne, zabezpieczenia mechaniczne, służby interwencyjne) a przewidywanym podczas projektowania systemu zagrożeniem obiektu przypominają o tym, że zmiana jaka może zajść w którymkolwiek z wymienionych z tych czynników (w sposób planowany lub losowy) w trakcie eksploatacji systemu alarmowego musi być na nowo zbilansowana ze wszystkimi elementami ochrony. Bilans ten to przede wszystkim ponowne określenie czasu niezbędnego dla podjęcia skutecznej interwencji, w najmniej korzystnych warunkach. W wyniku takiej analizy może się okazać konieczne dokonanie zmian lub uzupełnień w systemie ochrony.
Przykład - drogi dojazdowe
Bardzo często zdarza się, że remont dróg dojazdowych zmusza do objazdów ekipę interwencyjną. Czas dojazdu może się wydłużyć nawet o 10 minut!
Błąd: brak konserwacji systemu
Nawet najlepiej zaprojektowany i wykonany system alarmowy jeśli nie będzie zgodnie z przeznaczeniem użytkowany i konserwowany będzie tylko bezużyteczna atrapą. To stwierdzenie wygląda na truizm, lecz praktyka dnia codziennego wykazuje, że tylko część systemów alarmowych jest objęta stałą i prawidłową konserwacją.
Najczęściej przyjmuje się, że konserwacja lub kontrola systemu alarmowego powinna być przeprowadzana raz w miesiącu, oraz najszybciej jak tylko jest to możliwe po każdej próbie włamania (naruszenia strefy ochrony).
Jeśli system podłączony jest do stacji monitorowania zaleca się aby konserwację systemu zlecić agencji która prowadzi monitoring - doświadczenie uczy że liczba fałszywych alarmów maleje wtedy nawet czterokrotnie.
Czas prawidłowego działania elementów wchodzących w skład systemu alarmowego jest bardzo zróżnicowany. Są tam elementy które będą działały bez problemu kilka czy nawet kilkanaście lat, gdy inne wymagają np. co miesięcznej konserwacji lub sprawdzenia, a po kilku latach użytkowania nawet wymiany. Pewne elementy kończą natomiast "służbę" po jednorazowym zadziałaniu ( np. niektóre czujki mocowane do szyb).
Warto zapamiętać, że w urządzeniach elektronicznych używanych w systemach alarmowych mogą czasami występować zmiany, które nie są jeszcze uszkodzeniami lecz już mogą mieć wpływ na poprawność działania systemu. Te zmiany to np. spadek pojemności akumulatora używanego jako zasilanie rezerwowe czy zabrudzenie "okienek" w czujkach pasywnych podczerwieni (czujki w systemach klasy S.A.-4 sygnalizują takie nieprawidłowości) itp.
Czujki ochrony przestrzeni zwane też czasami objętościowymi mają określone i ograniczone pole wykrywania intruzów. Pole to w pewnych typach czujek zależy od miejsca ich mechanicznego zamocowania, a w innych typach także od regulacji elektronicznej. Może ono także ulegać zmianom w przypadku istotnych dla ich działania przestawień sprzętu w polu ich "widzenia". To stwierdzenie jest może bardzo ogólnikowe lecz "reakcje" te będą zupełnie różne w zależności od zasady działania czujki. Ponieważ cała istota systemu oparta jest na wykrywaniu intruzów przez czujki to niezbędna jest okresowa kontrola nie tylko działania czujek ale także zgodności z założeniami ich stref wykrywania.
Przykład - przesłanianie czujek
Jeśli czujka pasywna podczerwieni jest umieszczona nad szafą to jest tylko kwestią czasu jak ktoś postawi na szafie a to wazon z kwiatkiem, a to jakąś ozdobę czyli coś co przysłoni przynajmniej częściowo pole widzenia czujki. Tego typu przypadki powinny być wykrywane właśnie podczas konserwacji systemu.
Błąd: - brak konserwacji zabezpieczeń mechanicznych.
Szczególną uwagę należy poświęcić prawidłowemu działaniu wszystkich zamków i zamknięć.
Przykład - luzy na zamkach
Źle dopasowane zamknięcie w drzwiach na których zamontowane są czujki kontaktronowe wcześniej czy później będą przyczyną fałszywych alarmów. Nieszczelne lub niedomknięte okna czy drzwi mogą w niekorzystnych warunkach być przyczyną fałszywych alarmów z czujek pasywnych podczerwieni.
Błąd: brak zapisów o zmianach w systemie, sygnałów o nieprawidłowościach i notatek o konserwacji systemu
Ponieważ pamięć ludzka jest zawodna i dlatego konieczne jest prowadzenie książki konserwacji systemu w której powinny być zapisane wszystkie zgłoszone przez użytkownika zauważone nieprawidłowości, naprawy, przeprowadzane kontrole i to z dokładnością nie tylko do dnia ale nawet godziny. Notatki takie umożliwiają każdemu nowemu konserwatorowi systemu alarmowego pełny wgląd w stan techniczny urządzeń, a w przypadku udanego włamania można łatwiej ustalić przyczyny przełamania systemu.
Przykład - fałszywe alarmy, przygotowanie do włamania
Fałszywe alarmy sygnalizują albo wadę systemu ochrony albo przygotowanie do włamania. Wszelkie przekazy ustne o nieprawidłowościach systemu dla konserwatora po udanym włamaniu maja to do siebie, że nie można ustalić jaki naprawdę miały przebieg rozmowy i kto odpowiada za zaistniałą sytuację.
Przykład - odszkodowania
W przypadku udanego włamania Towarzystwa Ubezpieczeniowe przed wypłata odszkodowania mają zwyczaj sprawdzać czy system był konserwowany i czy prawidłowo działał. Brak notatek o konserwacji systemu może być podstawą do odmowy wypłaty odszkodowania lub jego znacznego zmniejszenia np. o procent ulgi uzyskanej na system.
Przykład - fałszywe alarmy
Obiekt w centrum miasta z dużymi witrynami zabezpieczono w ten sposób, że na szybach zamontowano czujki tłuczenia szkła. Czujki te były wrażliwe na generowanie fałszywych alarmów powodowanych uderzaniem pękiem kluczy o szybę [bez jej stłuczenia] - po kilku alarmach które uznano za przypadkowe alarmu nie włączano aby nie niepokoić mieszkańców [i kierownika obiektu]. Co było dalej nie muszę mówić – obiekt trzeba było zamknąć na pewien czas.
Jakie błędy tu popełniono?
Po pierwsze - system alarmowy powinien być tak zaprojektowany aby w przypadku uszkodzenia części obwodów, po ich wyłączeniu pozostałe dobrze działające można było włączyć w ochronę.
Po drugie - fałszywe alarmy zawsze powinny być traktowane jako przygotowanie do włamania. W tym opisywanym przypadku można było:
- wymienić czujki tłuczenia szkła przyklejane na szybach na czujki mikrofonowe przestrzenne które aczkolwiek droższe [40-80 zł] cechują się dużą odpornością na fałszywe alarmy,
- zamontować ukrytą kamerę [ok. 100 - 1000zł] z magnetowidem [od 600 do 2500zł] do obserwacji miejsca powstawania alarmu.
Wniosek:
System alarmowy został zaprojektowany błędnie a po sygnałach, że są z nim kłopoty nie podjęto odpowiednich działań. Nie zapewniono możliwości weryfikacji alarmów z obiektu.
Błąd: brak weryfikacji wiedzy- wtórny analfabetyzm
Urządzenia techniczne - nawet te najlepiej zaprojektowane - jeśli będą źle obsługiwane mogą stanowić zagrożenie. Dlatego tak ważny jest poziom wiedzy ludzi którzy mają z nich korzystać. Zwracam uwagę na występowanie wtórnego analfabetyzmu - konieczne jest więc wprowadzenie okresowego sprawdzania wiedzy osób zatrudnionych w ochronie.
Przykład – zabezpieczenia prawidłowe – błąd w sposobie interwencji
W jednym z poprzednio opisywanych przykładzie „Przykład - prawidłowe zabezpieczenie” wydarzył się po kilku latach eksploatacji systemu następujący przypadek:
- system alarmowy wykrył i zasygnalizował próbę naruszenia siatek chroniących okna,
- agent ochrony zobaczył na monitorze kogoś kto manipulował przy oknie,
- zamiast skorzystać z systemu nagłaśniającego aby wypłoszyć intruza agent wyszedł na zewnątrz budynku i
- ....został pobity!
SJS