Kuloodpornosc - Ochrona

• szyb,
  

• okien,
  

• drzwi, rolet, przegród budowlanych
  

• ale także kamizelek kuloodopornych.
  

====

Amunicja - wstęp

Jeszcze kilka, kilkanaście lat temu o zabezpieczeniach kuloodpornych myśleli w Polsce jedynie ludzie  odpowiedzialni za zapewnienie bezpieczeństwa osobom zajmującym najwyższe stanowiska państwowe. Nawet w wymaganiach stawianym samochodom do transportu wartości nie przewidywano szyb kuloodpornych a jedynie szyby antywłamaniowe. Czasy się zmieniły i dziś nawet wille są coraz częściej już w trakcie budowy, zabezpieczane przed skutkami ewentualnego ostrzału z broni ręcznej. Brak znajomości skutków ewentualnego ostrzału prowadzi do tak kuriozalnych sytuacji gdy w domu o szkielecie kanadyjskim są montowane szyby odporne na amunicje wystrzeliwaną z kałasznikowa!
Dlaczego w rozdziale o zabezpieczeniach mechanicznych omawiana amunicja?
Nie można omówić kuloodporności drzwi, przegród, rolet, okien, szyb czy kamizelek kuloodpornych bez podania chociaż podstawowej wiedzy na temat amunicji. W normach dotyczących kuloodporności jest wymieniana amunicja a nie broń z której jest ona wystrzeliwana. Broń w normach występuje pośrednio tzn. podawana jest długość lufy a z tak podanego parametru już można wywnioskować które typy broni są uwzględnione  w normach.
W trakcie testów wytrzymałości na ostrzał wystrzeliwuje się trzy pociski tak aby nie tylko kolejne nie trafiały  poprzednie trafienia ale i została zachowana odległość miedzy trafieniami 120 mm. W rzeczywistych sytuacjach możliwe jest ostrzelanie np. z pistoletu maszynowego typy PPSza 71 nabojami w czasie 3,7 sekundy. Jak wtedy zachowa się przegroda ostrzelana nie trudno przewidzieć......

......

Oznaczenia amunicji związane z kalibrem

Obecnie stosuje się najczęściej trzy podstawowe oznaczenia kalibru amunicji:

• według liczby kul odlanych z funta ołowiu czyli np. 8, 12, 16 i 20– czyli przy tym typie oznaczenia kalibrem największym jest  8 bo „tylko” osiem  kul można odlać z funta ołowiu a najmniejszym kaliber 20,
  

• w calach czyli np. .22 lub .38 – i tu w większości można przyjąć, że większe liczby, po  kropce,  oznaczają większy kaliber – poza pewnymi wyjątkami gdy na przykład oznaczenie kalibru stało się dla konkretnego typu naboju rodzajem nazwy własnej i tak oznaczenie .357 i oznaczenie .38 to jest ten sam kaliber tylko amunicja różna chociaż w pewnych typach amunicji jest  wymienna,
  

• w milimetrach np. 7,62 lub 7,92 i jest to wymiar kalibru amunicji oznaczony w milimetrach
  

Dla wszystkich tych trzech rodzajów oznaczenia amunicji w momencie pojawienia się naboi o tym samym kalibrze lecz różnych łuskach stało się konieczne wprowadzenie dodatkowych oznaczeń  i tak dla oznaczeń:

• kalibru liczonego  liczbą odlanych kul z funta ołowiu czyli np. 12 konieczne było wprowadzenie informacji o długości łuski w ten sposób powstały oznaczenia np. 12x70, 12x75 itd., gdzie pierwsza liczba to kaliber liczony w kulach odlanych z funta ołowiu a druga liczba to długość łuski w milimetrach! Jest to połączenie jednego z najstarszych stosowanych  oznaczeń  kalibru ze współczesnym wymiarowaniem.
  

• w przypadku oznaczeń calowych  naboje są znakowane kalibrem w calach  i nazwą np. .44 Magnum, .22LR – w tym typie oznaczeń nie podaje się długości ani kształtu łuski, ta informacja jest związana z nazwą dodaną do kalibru np. .22 Short oznacza skróconą łuskę w stosunku do .22 LR. Oznaczania .38 i .380 nie są tożsame podobnie jak oznaczenia .38 Smith&Wesson /rewolwer/ , .38 Smith&Wesson Short Automatic /pistolet/, .38 Smith&Wesson Special /rewolwer/ oznacza za każdym razem inny typ amunicji.
  

• kalibru w milimetrach i nazwy własnej np.  9 Para, 9 Luger, 9 Makarow /ta ostatnia amunicja ma tak naprawdę kaliber 9,2 mm/
  

• kalibru w milimetrach  i stosuje się kilka rozróżniających rodzaj amunicji typów oznaczeń i tak dodano informacje o długości łuski w milimetrach czyli 7,92x57 i to oznaczania jest stosowane dla amunicji z wtokiem lub stosuje się oznaczenie długości łuski i jej kształtu  np. 7,62x54R gdzie litera R oznacza amunicję  z kryzą, stosowane jest też oznaczenie kalibru i nazwy amunicji np. 9 Para, 9 Luger lub 9x19.  Te trzy różne ostatnie oznaczenia dotyczą tej samej amunicji.
  

W przypadkach zarówno oznaczania kalibru w calach lub milimetrach dla niektórych typów amunicji oznaczenie nie odpowiada dokładnie rzeczywistemu kalibrowi i tak jak było to wcześniej wspomniane np. amunicja 9 Makarow ma tak naprawdę kaliber 9,2 mm.
Podobnie, próba dokładnego przeliczania kalibru podanego w calach na kaliber w milimetrach może w wielu przypadkach prowadzić do pomyłek! Oznaczenie amunicji w calach lepiej, dla uniknięcia pomyłek, traktować jak część nazwy własnej amunicji.

Istnieją też oznaczenia amunicji, stosowanej współcześnie, które nie podlegają wymienionym wcześniej zasadom i tak:

• oznaczenie 30-06 liczba na pierwszej pozycji i oznacza kaliber /.30/  a na drugiej -  rok wprowadzenia /1906/, ta amunicja ma też oznaczenie 7,62x63,
  

• 40-70-200 to po kolei kaliber w dziesiętnych cala, a dalej masa prochu /czarnego!/ i masa pocisku podane  w grainach /nie mylić z gramami/,
  

• 250-300 to na pierwszej pozycji kaliber i na drugiej pozycji prędkość początkowa pocisku
  

Przyjmuje się, że trafienie w korpus pociskiem o energii 900 J zwykle kończy się śmiercią postrzelonego natomiast uderzenie pocisku o energii około 40J przyjmuje się, że wywoła jedynie ból i ewentualnie szok powstrzymujący atakującego przed dalszym działaniem.  Jako dolną granicę  energii która może jeszcze wywołać szok przyjęto wartość 17 J. Strzał z przystawienia do głowy pociskiem o energii 100J kończy się zwykle śmiercią.
Jak przelicza się dżule?
1J=1N x 1m czyli praca wykonana przez siłę równą jednemu Niutonowi na drodze 1 m
dla porównania dla prądu 1J=1V x 1A x 1s czyli jeden wat na sekundę
Energia kinetyczna to E=mV2/2 gdzie masa jest w  kg szybkość w metrach na sekundę
Jeśli energia pocisku jest proporcjonalna do jego masy oraz do kwadratu jego prędkości to znaczy, że niewielka zmiana prędkości  pocisku znacznie zmienia jego energię.
Ponieważ prędkość wylotowa pocisku jest zależna od długości lufy z której jest wystrzeliwany dlatego w tabelach, katalogach, normach energia pocisku podawana jest dla określonej długości lufy i dla określonej odległości między lufą a celem lub przy wylocie lufy. Dla orientacyjnej oceny możliwych skutków ostrzału amunicją która nie jest ujęta w normie na kuloodporność  można z dość dużym przybliżeniem, przy pewnej wprawie, posługiwać się energią pocisku ujętego w testach.
W przypadku szyb, okien, drzwi, żaluzji, przegród budowlanych ostrzał jest przeprowadzany podczas testów z odległości 5 m dla broni krótkiej i 10 m dla broni długiej /norma PN EN 1523/.